Wat niet
bestaat kun je ook niet missen…
Onlangs las ik met enige
opluchting dat multitasken waarschijnlijk niet bestaat*.
En dat is een prettige
gedachte, want daarmee zijn we ook af van de mythe dat je vrouw of vriendin
verschillende taken tegelijk kan uitvoeren en dat je puberkinderen, terwijl hun
favoriete muziek veel te luid staat te schallen, tegelijkertijd kunnen
studeren, twitteren, mailen, chatten en filmpjes kijken en de man in huis, de
enige is die met moeite twee taken ongeveer tegelijk tot een einde kan brengen.
Want het niet kunnen multitasken in deze tijd geeft een vervelend gevoel van
beperkt zijn.
Volgens “bedenkers” van
dit begrip, is
menselijk multitasken in het afgelopen decennium vooral
ontwikkeld onder jongeren die opgegroeid zijn met internet en de alom aanwezige
ICT. Deze generatie: the NetGeneration** zou deze capaciteit in het bijzonder
hebben ontwikkeld.
Ook zouden er
genderverschillen zijn: vrouwen kunnen beter multitasken dan mannen.
Ik heb vaker bedacht,dat
indien het ICT-gebruik hierin een belangrijke rol speelt, het zo zou kunnen
zijn dat deze capaciteit ook in andere contexten ontwikkelbaar is. Zoals dat
het geval is met een EVC, een Elders Verworven Competentie.
Want: als ICT zoveel invloed
heeft op het gedrag van mensen dat het leidt tot de ontwikkeling van nieuwe,
onderscheidende capaciteiten in nieuwe generaties, zou dat dan ook niet kunnen
gelden voor bv. Automobiliteit ? We rijden immers al meer dan 100 jaar in
steeds complexere auto’s in een steeds drukker en ingewikkelder
verkeerssysteem. Zou het dan ook niet kunnen dat multitasken ook bij
autogebruikers ontwikkeld wordt ? En bestaat er dan naar analogie met de
NetGeneration ook zoiets als de MobilityGeneration ?
Ter illustratie: ik rijd
bijna 40.000 km per jaar voor mijn werk. En dat betekent dat ik jaarlijks
ongeveer 700 uur onderweg ben. Tijdens dat rijden luister ik veel naar de
radio, ik bel (handsfree) met collega’s, kijk af en toe op mijn mobiel of er
nieuwe mails zijn, drink een flesje water, eet een boterhammetje, enz. En soms
verzend ik tijdens het rijden een
sms-je met de melding dat ik bv. 15 minuten later zal arriveren bij een
afspraak. Daarbij schakel ik steeds tussen het besturen van de auto, het
waarnemen van de omgeving, let ik op de snelheid (want ik weet uit ervaring dat
ik geneigd ben sneller te gaan rijden, wanneer ik ook met andere taken bezig
ben), ben ik alert op plotseling achter mij opdoemende politieauto’s (ik ben
mij ervan bewust dat ik iets doe dat eigenlijk niet is toegestaan en dat
risico’s geeft voor mij en anderen), luister ik naar de verkeersinformatie op
de radio om te horen of er verderop nog steeds een file is als gevolg van een
gekantelde vrachtwagen, kijk ik naar de verwachte aankomsttijd op mijn tom-tom,
om de speling in te schatten met het tijdstip waarop de afspraak is gepland, maak
ik een sms-berichtje op mijn mobieltje en verzend dit, enz.
Is dit multitasken, of
niet ?
Ik denk van niet, want wat
ik doe, is het beurtelings concentreren op verschillende taken. En in die zin
is dit het managen van mijn aandacht, waardoor het lijkt of ik dingen
gelijktijdig doe. Maar mijn aandacht
is steeds in korte sequenties gericht op de verschillende taken die ik uitvoer in kleine stapjes. Bovendien bestaat
een deel van deze taken uit routines
(denk aan het spiegelgebruik in de auto)
Recent experimenteel
onderzoek* naar Multitasking wijst er op dat dit niet bestaat. Ook wordt
bevestigd dat mensen in staat zijn om verschillende taken schijnbaar gelijktijdig
uit te voeren, door snel te schakelen tussen taken en hun aandacht dus slim te
managen.
En misschien zijn vrouwen
en jongeren daar wel handiger in dan mannen van voor de NetGeneration. Of maken
ze er gewoon meer gebruik van.
Het is een geruststellende
gedachte dat je iets niet kunt dat
niet bestaat……
* Gronings promotieonderzoek
van de Italiaanse Psycholoog Paolo Toffanin
** o.a. Tapscott 1999
